Xây dựng mô hình tưới khoa học cho cây trồng

Năm 2016, trên địa bàn tỉnh Quảng Trị tiếp tục diễn ra hạn hán gay gắt ngay từ đầu vụ đông xuân đã ảnh hưởng lớn quá trình sản xuất nông nghiệp. Để đảm bảo sản xuất nông nghiệp đạt kết quả cao trong điều kiện thiếu nước, ngành Nông nghiệp và PTNT tỉnh cùng các địa phương đã triển khai chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi phù hợp, thực hiện các biện pháp tưới tiêu khoa học... Nhằm giúp các địa phương thực hiện tưới tiêu tiết kiệm nước trong điều kiện hạn hán, Sở Khoa học và Công nghệ đã xây dựng dự án tưới tiêu khoa học cho các loại cây trồng trong mùa khô hạn.

Dự án được xây dựng kế hoạch thực hiện thí điểm tại 2 huyện Gio Linh và Cam Lộ với mức hỗ trợ khoảng 50 triệu đồng/huyện. Các huyện lựa chọn cây trồng phù hợp để xây dựng mô hình tưới khoa học tiết kiệm nước bằng ống phun. Huyện Cam Lộ đã đầu tư thêm kinh phí chống hạn xây dựng mô hình tưới phun tiết kiệm nước cho cây lạc tại 2 xã Cam Hiếu và Cam Thủy với tổng kinh phí 250 triệu đồng. Huyện Gio Linh lựa chọn cây rau xà lách xoong để xây dựng mô hình tưới tiết kiệm đối với các hộ sản xuất giống rau vùng thiếu nước.

Mô hình tưới nhỏ giọt cho cây lạc ở xã Cam Thủy, Cam Lộ mang lại hiệu quả cao

Vùng lạc toàn xã Cam Thủy rộng hơn 30 ha thường xuyên thiếu nước. Những năm trước, sản xuất lạc ở đây tưới tiêu hoàn toàn nhờ trời nên năng suất đạt không cao, chỉ từ 1- 1,2 tấn/ ha. Thu nhập từ lạc sau khi trừ chi phí còn lại đạt thấp nhưng nông dân vẫn tiếp tục trồng lạc bởi trên vùng đất thiếu nước đó không có loại cây trồng nào cho hiệu quả kinh tế cao hơn, sản phẩm lạc cũng dễ tiêu thụ hơn các nông sản khác. Không chỉ ở Cam Thủy mà các xã vùng đông của huyện Cam Lộ đất canh tác màu đều nằm trong điều kiện tưới tiêu khó khăn. Trước thực trạng đó, vụ đông xuân năm 2015- 2016, bằng nguồn vốn ngân sách có sự hỗ trợ của nguồn vốn khoa học và công nghệ, huyện Cam Lộ đã xây dựng thí điểm mô hình tưới nước tiết kiệm cho cây lạc ở vùng đông. Xã Cam Thủy được xây dựng mô hình tưới 7,8 ha ở thôn Cam Vũ 1 sản xuất lạc theo phương pháp trồng phủ ni-lon và xã Cam Hiếu xây dựng mô hình 5,2 ha tại thôn Tân Trúc.

Mô hình tưới tiết kiệm thực hiện theo phương thức tưới nhỏ giọt từ Israel du nhập vào Việt Nam và đã được ứng dụng rộng rãi ở nhiều tỉnh, thành phố trong cả nước. Hệ thống tưới được thiết kế gồm các đường ống chính chạy dọc các luống lạc, máy bơm, bộ điều khiển trung tâm và bể chứa nước. Mô hình hoạt động theo hình thức đưa nước trực tiếp đến vùng gốc cây trồng qua hệ thống ống dẫn nước áp lực một cách liên tục, nước nhỏ từng giọt nhờ các thiết bị đặc trưng là các vòi tạo giọt. Lượng nước nhỏ liên tục từng giọt nhỏ nên tiêu hao nước không nhiều, hạn chế được sự thất thoát nước nhưng lại cho hiệu quả tưới cao nhờ nước tưới được cấp trực tiếp cho cây trồng. Thời gian tưới mỗi tuần một lần, mỗi lần tưới liên tục 16 giờ và tiến hành tưới vào ban đêm. Nguồn nước tưới được lấy từ các công trình thủy lợi nhỏ trên địa bàn.

Ông Lê Văn Thanh, Phó Chủ tịch UBND huyện Cam Lộ cho biết: “Mô hình tưới nước tiết kiệm cho cây lạc không phải mới ứng dụng mà đã được các xã vùng tây của huyện áp dụng từ nhiều năm nay do dân tự đầu tư mang lại hiệu quả cao; vùng đông thì vụ đông xuân năm nay mới áp dụng và hiệu quả được cải thiện rõ rệt, năng suất lạc ước đạt 2,5- 3 tấn/ ha, tăng hơn 2 lần so với trước khi chưa ứng dụng tưới. Hơn nữa, nếu áp dụng tưới nhỏ giọt như thế này, thì những diện tích đất màu thiếu nước trước đây người dân chỉ làm một vụ lạc đông xuân, năng suất thấp, sắp tới sẽ canh tác được 2 vụ lạc và 1 vụ ngô. Sắp tới, ngoài nguồn vốn ngân sách của huyện, huyện còn được nguồn vốn KH&CN của tỉnh hỗ trợ nên sẽ nhân rộng mô hình tưới tiết kiệm nước này ra trên địa bàn toàn huyện với nhiều loại cây được tưới”.

Không chỉ ở Cam Lộ, vốn KH&CN cũng đầu tư hỗ trợ cho huyện Gio Linh xây dựng mô hình tưới tiết kiệm nước đối với cây rau xà lách xoong ở khu vực thiếu nước. Phòng Kinh tế hạ tầng huyện đã chọn một số hộ sản xuất rau làm giống để xây dựng mô hình. Xà lách xoong là loại rau đặc sản của vùng tây Gio Linh đã được đăng ký nhãn hiệu tập thể, là loại rau sạch có giá trị kinh tế cao. Tuy nhiên, đây là loại rau cần rất nhiều nước (nếu thiếu nước thì rau sẽ vàng). Ngoài những diện tích được trồng gần các khe, suối có nước chảy tự nhiên hoặc chủ động nước tưới thì vẫn có nhiều diện tích rau được trồng ở vùng không chủ động nước tưới. Vì vậy, để xây dựng và phát triển thương hiệu rau xà lách xoong Gio Linh, huyện đã đầu tư hỗ trợ cho người dân mô hình tưới nước tiết kiệm để người dân có thể sản xuất được rau giống để cung ứng giống mở rộng diện tích rau, tăng thêm diện tích, tăng thu nhập cho người dân.

Ông Hoàng Minh Hải, Phó Trưởng phòng Kinh tế hạ tầng huyện Gio Linh cho biết: “Việc hỗ trợ người dân đầu tư mô hình tưới nước tiết kiệm cho cây rau xà lách xoong là một hướng đầu tư đúng bởi cây này có thị trường tiêu thụ rộng, lại là cây đặc sản được nhiều người ưa chuộng, huyện cũng vừa mới đăng ký nhãn hiệu tập thể cho sản phẩm này ở Gio Linh nên cần phải phát triển và nhân rộng, vừa phát triển được thương hiệu, vừa mang lại hiệu quả kinh tế cao”.

Mô hình tưới tiết kiệm nước cho cây trồng bằng hệ thống tưới nhỏ giọt là một giải pháp tưới khoa học hữu hiệu trong điều kiện sản xuất nông nghiệp luôn bị ảnh hưởng do hạn hán. Đây cũng là hình thức sản xuất ứng dụng công nghệ cao nhằm gia tăng giá trị sản xuất. Nhân rộng mô hình này không chỉ nâng cao hiệu quả sản xuất và giá trị kinh tế mà còn giúp canh tác tối đa diện tích đất, tránh bỏ hoang lãng phí đất, giúp người dân tiến hành được sản xuất nông nghiệp liên tục trong điều kiện biến đổi khí hậu ngày càng diễn ra trầm trọng, góp phần nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống cho người dân.

baoquangtri.vn