Vai trò của Hội Nông dân tỉnh trong phát triển kinh tế hộ bền vững

Lê Phúc Thiện - TUV- Chủ tịch Hội ND tỉnh

Hội Nông dân Việt Nam là tổ chức chính trị- xã hội của giai cấp nông dân do Đảng sáng lập và lãnh đạo. Trải qua các thời kỳ cách mạng Đảng ta luôn khẳng định tổ chức Hội Nông dân là người đại diện và bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho giai cấp nông dân, có vai trò quan trọng không chỉ là lực lượng đông đảo nhất trong xã hội mà còn có truyền thống đấu tranh cách mạng kiên cường, dưới sự lãnh đạo của Đảng đã đưa cách mạng nước ta đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Chính vì vậy mà Cương lĩnh 1991 của Đảng nhấn mạnh: “Xây dựng giai cấp nông dân về mọi mặt để xứng đáng là một lực lượng cơ bản trong việc xây dựng nông thôn mới, góp phần đắc lực vào sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước”.

Lãnh đạo Hội Nông dân tỉnh trao Giấy Chứng nhận cho các hộ nông dân sản xuất kinh doanh giỏi giai đoạn 2010-2014. Ảnh: BBT

Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI tiếp tục khẳng định: “Xây dựng và phát huy vai trò giai cấp nông dân nâng cao trình độ giác ngộ giai cấp, tạo điều kiện hỗ trợ khuyến khích nông dân học nghề, chuyển dịch cơ cấu lao động, áp dụng tiến bộ khoa học công nghệ, nâng cao chất lượng cuộc sống để giai cấp nông dân thực sự là chủ thể của quá trình phát triển nông nghiệp, nông thôn và xây dựng nông thôn mới”.

Quán triệt sâu sắc các quan điểm định hướng trên đây, trong những năm qua Hội Nông dân tỉnh đã tuyên truyền vận động nông dân và tổ chức thực hiện Nghị quyết của Đảng bộ khóa XV; sự quan tâm lãnh đạo của Ban Chấp hành, cấp ủy, chính quyền các cấp trong tỉnh nhằm thực hiện: Kết luận số 61-KL/TW ngày 03/12/2009 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về phát huy vai trò của giai cấp nông dân trong phát triển nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới và xây dựng giai cấp nông dân vững mạnh; Quyết định số 673/QĐ-TTg ngày 10/5/2011 của Chính phủ về “Hội Nông dân Việt Nam trực tiếp thực hiện và phối hợp thực hiện một số chương trình, đề án phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội nông thôn giai đoạn 2011- 2020’’; Nghị quyết 03/2000/NQ-CP ngày 02/02/2000 của Chính phủ về kinh tế trang trại; Nghị quyết số 04-NQ/HNDTW ngày 29/7/2011 của BCH Hội Nông dân Việt Nam (khoá V) về đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động và hướng dẫn phát triển kinh tế hộ, trang trại, Tổ hợp tác, Hợp tác xã nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới giai đoạn (2011-2020).

Trong quá trình thực hiện các cấp Hội Nông dân trong tỉnh đã thường xuyên nâng cao chất lượng công tác xây dựng tổ chức Hội vững mạnh. Các phong trào nông dân thi đua sản xuất kinh doanh giỏi, xóa đói giảm nghèo; phong trào nông dân Quảng Trị chung sức xây dựng nông thôn mới, xây dựng đời sống văn hóa, gia đình nông dân văn hóa; phong trào nông dân tham gia đảm bảo quốc phòng an ninh trong nông dân nông thôn ngày càng được đẩy mạnh, thiết thực và hiệu quả rõ nét hơn. Đặc biệt là các cấp Hội đã phát huy tốt vai trò của tổ chức Hội tham gia phát triển kinh tế hộ thông qua thực hiện phong trào: “Nông dân thi đua sản xuất kinh doanh giỏi, đoàn kết giúp nhau làm giàu và giảm nghèo bền vững”. Phong trào đã có bước phát triển mạnh về chất làm xuất hiện nhiều hộ nông dân sản xuất kinh doanh giỏi đó là: Sản xuất có hiệu quả trên cơ sở nâng cao chất lượng hàng hóa nông sản, bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm, đáp ứng được khả năng cạnh tranh hàng hóa, tạo được việc làm cho người lao động phát triển kinh tế hợp tác, xây dựng hợp tác xã ở nông thôn.

Kể từ khi có Nghị quyết 10 của BCH Trung ương khóa VII về tiếp tục đổi mới và phát triển kinh tế - xã hội nông thôn (1988) “Kinh tế hộ gia đình được xác định là tổ chức kinh doanh thuộc sở hữu hộ gia đình, các thành viên có tài sản chung, cùng đóng góp công sức để phát triển kinh tế trong lĩnh vực Nông, Lâm, Ngư nghiệp và một số lĩnh vực khác; là đơn vị kinh tế tự chủ và bộ phận quan trọng trong nền kinh tế Việt Nam”.

Từ việc xác định kinh tế hộ có vai trò quan trọng, tồn tại phát triển là một tất yếu khách quan phù hợp với thực trạng kinh tế - xã hội của nước ta. Hội Nông dân đã xây dựng kế hoạch, chương trình nội dung hướng dẫn các cấp Hội hàng năm tổ chức thực hiện phong trào nông dân sản xuất kinh doanh giỏi, tích cực tuyên truyền đường lối chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về nông nghiệp, nông dân, nông thôn; tổ chức dạy nghề, tư vấn giới thiệu việc làm, hỗ trợ nông dân vay vốn phát triển sản xuất; tổ chức các hoạt động dịch vụ hỗ trợ nông dân, chủ động phối hợp với các doanh nghiệp cung ứng vật tư phân bón, máy nông ngư cơ, tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật công nghệ sinh học trong sản xuất, xử lý môi trường. Các cấp Hội đã phát huy vai trò trách nhiệm của mình để tổ chức tốt các hoạt động hỗ trợ nông dân phát triển kinh tế hộ gia đình (về vốn: 927,4 tỷ đồng cho 35.464 hộ vay. Trong đó: 26.756 hộ được vay vốn từ Ngân hàng Chính sách; 8.161 hộ được vay từ Ngân hàng Nông nghiệp và Quỹ HTND là 547 hộ). Từ những hộ nghèo, cận nghèo, hộ đủ ăn cũng như hộ khá giả đều hưởng ứng và tham gia tích cực, thu hút đông đảo nông dân phát huy vai trò đơn vị kinh tế tự chủ để phát triển sản xuất, kinh doanh, dịch vụ giỏi đã có tác động thúc đẩy số hộ kinh doanh cá thể tăng nhanh; 5 năm qua từ 107.917 hộ tăng lên 115.808 hộ (tăng 7,3%); trong đó hộ nông nghiệp 77.873 hộ giảm còn 77.770 hộ (giảm 5%), hộ lâm nghiệp từ 552 hộ tăng lên 941 hộ (tăng 70%), hộ dịch vụ 4.453 hộ tăng lên 7.811 hộ (tăng 75,4%), hộ thương nghiệp 7.484 hộ tăng lên 8.086 hộ (tăng 8,6%). Đồng thời, hàng năm đã chuyển dịch cơ cấu kinh tế hộ theo hướng hiện đại. Hộ nông nghiệp giảm; hộ lâm nghiệp, thủy sản, dịch vụ, thương mại hàng năm tăng lên. Về quy mô và ngành nghề sản xuất kinh doanh của kinh tế hộ ngày càng đa dạng, đến nay toàn tỉnh có 19.523 hộ nông dân đạt danh hiệu sản xuất kinh doanh giỏi các cấp theo tiêu chí mới (trong đó cấp TW 110 hộ, cấp tỉnh 693 hộ) đạt doanh thu cao, số lượng, chất lượng hàng hóa, nông sản tăng, thu nhập và tích lũy vốn của hộ nông dân ngày càng chuyển biến tích cực.

Vườn tiêu của gia đình anh Lê Văn Sơn, thôn Thủy Tú, xã Vĩnh Tú, huyện Vĩnh Linh. Ảnh: Diễm Kiều

Trong 5 năm qua, Hội Nông dân tỉnh đã đẩy mạnh tuyên truyền, vận động và thành lập 150 tổ hợp tác (THT) giúp nhau sản xuất nông nghiệp, trồng rừng, chăn nuôi, thuỷ sản, ngành nghề, dịch vụ, như: THT trồng hoa ở Đông Thanh, THT nuôi cá chình lồng ở Hải Tân, THT chăn nuôi lợn sinh sản ở Tân Liên, Gio Phong, THT nuôi bò nhốt tại Hải Phú, Triệu Thượng, thị trấn Cam Lộ…mỗi thành viên được vay vốn tín chấp từ 10 - 30 triệu đồng, mỗi THT được vay từ 100 - 300 triệu đồng với lãi suất ưu đãi, đã phát huy hiệu quả tích cực.

Hội Nông dân tỉnh đã hỗ trợ kinh phí xây dựng HTX Hiếu Nam xã Cam Hiếu (Cam Lộ) về chăn nuôi, trồng trọt và dịch vụ tổng hợp; HTX Thống Nhất xã Cam Thành (Cam Lộ) về dịch vụ nông nghiệp và chăn nuôi; HTX chế biến cá ở Gio Việt (Gio Linh); HTX chăn nuôi lợn tại Vĩnh Lâm (Vĩnh Linh); HTX mộc ở Hải Lệ (Hải Lăng)… Các HTX đã hoạt động ngày càng phong phú, đa dạng, như: Dịch vụ cây con giống, bảo vệ thực vật, cung ứng vật tư, phân bón, máy nông ngư cơ, khuyến nông, khuyến lâm, dịch vụ khoa học kỹ thuật, thú y, bao tiêu sản phẩm. Triển khai và tổ chức thực hiện mô hình ứng dụng công nghệ sinh học vào sản xuất và bảo vệ môi trường mang lại hiệu quả thiết thực như: Mô hình trồng ném tại xã Triệu Trạch (Triệu Phong); cung ứng phân Luvina và chế phẩm sinh học EM ở huyện Vĩnh Linh, Hải Lăng và thành phố Đông Hà.

Tuy nhiên, trong quá trình tổ chức thực hiện Hội cũng gặp không ít khó khăn đó là: Nhận thức của người nông dân còn hạn chế, chưa phát huy được sức mạnh của mối quan hệ liên kết hộ gia đình và sức mạnh của kinh tế tập thể; kế hoạch, phương án hoạt động sản xuất kinh doanh còn nhỏ lẻ, phân tán nên việc thực hiện các dịch vụ trong sản xuất, đầu ra sản phẩm còn gặp nhiều khó khăn; cơ cấu ngành nghề còn nhiều bất cập, quy mô sản xuất còn nhỏ lẻ, phân tán.

Thời gian tới Hội xác định, phát triển kinh tế hộ gia đình là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên, lâu dài. Để kinh tế hộ phát huy hiệu quả phải tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động nông dân phát triển kinh tế. Tiếp tục củng cố và nâng cao hiệu quả hoạt động tổ hợp tác, hợp tác xã, nhân rộng các mô hình kinh tế trên từng lĩnh vực và các ngành nghề, sản xuất, kinh doanh, dịch vụ. Từng bước nâng cao thu nhập, tăng khả năng tích lũy để đầu tư sản xuất phát triển kinh tế hộ. Tích cực khai thác tốt tiềm năng đất đai, lao động, chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi, phát triển ngành nghề, chuyển dịch cơ cấu lao động nông thôn, nâng cao đời sống cho nông dân và xây dựng nông thôn mới.

Để kinh tế hộ nông dân phát triển bền vững, bà con nông dân luôn mong muốn : Cấp ủy, chính quyền các cấp lãnh đạo thực hiện tốt chính sách đất đai để tạo điều kiện cho nông dân dồn điền đổi thửa, tích tụ ruộng đất; Đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, đào tạo nghề cho lao động nông thôn thúc đẩy nhanh chuyển dịch cơ cấu lao động trong nông nghiệp nông thôn; hỗ trợ cho nông dân để đẩy mạnh sản xuất hàng hóa, xây dựng thương hiệu, quảng bá và tiêu thụ nông sản hàng hóa thuận lợi hơn; thực hiện tốt chính sách tín dụng trong nông nghiệp, nông thôn để giúp cho nông dân tiếp cận các nguồn vốn ưu đãi từ các chương trình, dự án liên quan đến phát triển kinh tế hộ./.