Khẩn trương phòng trừ bệnh đạo ôn hại lúa

Vụ đông xuân năm nay toàn tỉnh gieo cấy được hơn 25.500 ha lúa. Hiện nay, cây lúa đang ở giai đoạn đẻ nhánh rộ, sinh trưởng tốt. Tuy nhiên, do thời tiết thời gian qua có nhiều sương mù vào sáng sớm, độ ẩm cao nên trên cây lúa đã bắt đầu xuất hiện một số loại sâu bệnh, đặc biệt là bệnh đạo ôn. Trước tình hình đó, ngành nông nghiệp và các địa phương đang tích cực hướng dẫn nông dân triển khai các biện pháp phòng trừ, không để bùng phát trên diện rộng.

Phun thuốc phòng trừ bệnh đạo ôn tại huyện Hải Lăng - Ảnh: L.A​

Trao đổi với chúng tôi khi vừa đi kiểm tra đồng ruộng về, Giám đốc Hợp tác xã (HTX) Kim Long, xã Hải Quế, huyện Hải Lăng Nguyễn Hữu Phước cho biết, vụ đông xuân năm nay HTX gieo cấy 162 ha lúa với các giống lúa chất lượng cao như Thiên Ưu 8, Bắc Thơm 7, HC 95, Khang Dân… Nhờ tuân thủ đúng khung lịch thời vụ, kết hợp với thời tiết thuận lợi, nắng ấm liên tục nên cây lúa sinh trưởng khá tốt. Hiện nông dân đang chuẩn bị bón phân thúc đòng. Tuy nhiên, qua kiểm tra đồng ruộng đã phát hiện một số diện tích bị bệnh đạo ôn gây hại với mức độ nhẹ. Theo kinh nghiệm của anh Phước, với thời tiết diễn biến như hiện nay rất thuận lợi cho bệnh phát triển và lây lan ra diện rộng. Nếu phòng trừ không kịp thời, dứt điểm thì đến khi cây lúa chuyển sang giai đoạn làm đòng rất dễ bị bệnh đạo ôn cổ bông, ảnh hưởng lớn đến năng suất lúa thu hoạch. Do vậy, để chủ động phòng trừ sâu bệnh, đảm bảo cho cây lúa sinh trưởng tốt, HTX đang cùng với các xã viên tăng cường kiểm tra đồng ruộng để kịp thời phát hiện những diện tích bị sâu bệnh hại. Phối hợp với Trạm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (TT&BVTV) huyện trong việc hướng dẫn các biện pháp phòng trừ, quyết tâm không để sâu bệnh, đặc biệt là bệnh đạo ôn lây lan ra diện rộng.

Theo thống kê của Trạm TT&BVTV huyện Hải Lăng, trong tổng số hơn 6.800 ha diện tích lúa đông xuân toàn huyện đã có hơn 120 ha lúa bị nhiễm bệnh đạo ôn với tỉ lệ bệnh phổ biến từ 5 - 7%, nơi cao từ 10 - 20%. Bệnh phát sinh chủ yếu trên các giống HN6, HC95 ở các xã Hải Thượng, Hải Quy, Hải Phú… Ngoài ra, sâu cuốn lá nhỏ, rầy nâu và rầy lưng trắng cũng đã xuất hiện ở nhiều vùng. Trạm trưởng Trạm TT&BVTV huyện Hải Lăng Dương Văn Tuấn nhận định, với điều kiện thời tiết đêm và sáng sớm có sương mù, nhiệt độ thấp, ẩm độ không khí cao như hiện nay là điều kiện hết sức thuận lợi cho bệnh đạo ôn tiếp tục phát triển, lây lan ra diện rộng, gây hại nặng và có thể gây cháy trên cây lúa ở nhiều vùng nếu việc phòng trừ bệnh không kịp thời và triệt để. Theo ông Tuấn, để chủ động phòng trừ sâu bệnh, Trạm TT&BVTV đã tăng cường cán bộ về tận cơ sở cùng với nông dân trực tiếp ra tận đồng ruộng, đặc biệt là những diện tích gieo cấy các giống nhiễm như HC95, Ma Lâm 48, DT100, TH5, NA2, Thiên Ưu 8, HT1, An Sinh…; những chân ruộng gieo dày, bón thừa đạm… để chủ động hướng dẫn nông dân phun thuốc kịp thời khi bệnh mới phát sinh, tỉ lệ bệnh khoảng 5%. “Đối với những diện tích bị bệnh đạo ôn phải ngừng bón tất cả các loại phân, tăng cao mức nước trong ruộng. Sử dụng các loại thuốc BVTV theo đúng hướng dẫn của Trạm TT&BVTV. Ngoài ra, cần tăng cường kiểm tra sâu cuốn lá nhỏ và rầy các loại để phun trừ kịp thời do những đối tượng này có khả năng sẽ tích lũy mật độ nhanh và phát sinh thành dịch vào đầu tháng 3/2021”, ông Tuấn lưu ý thêm.

Tại huyện Triệu Phong, theo thống kê của Trạm TT&BVTV liên huyện Triệu Phong - thị xã Quảng Trị, trong tổng số hơn 5.800 ha diện tích lúa đông xuân toàn huyện đã có hơn 18 ha bị nhiễm bệnh đạo ôn. Bệnh gây hại chủ yếu trên các giống HC95, Bắc Thơm 7, TBR225, NA2, Thiên Ưu 8… ở các xã Triệu Đại, Triệu Tài, Triệu Độ…; tỉ lệ bệnh từ 3 - 5%, nơi cao từ 8 - 10%. Trạm trưởng Trạm TT&BVTV liên huyện Triệu Phong - thị xã Quảng Trị Nguyễn Hữu Hằng thông tin, do tâm lý người dân gieo dự phòng hao hụt do mưa rét và ốc bươu vàng gây hại nên mật độ cây lúa vụ đông xuân năm nay trên địa bàn huyện rất dày. Kết hợp với thời tiết sương mù vào đêm và sáng sớm; đồng thời sau khi nông dân bón phân thúc đẻ nhánh đã tạo điều kiện thuận lợi cho bệnh đạo ôn phát sinh. Theo ông Hằng, với đặc điểm mật độ lúa rất dày như hiện nay các địa phương cần chỉ đạo nông dân tăng cường tỉa dặm, thậm chí nhổ bỏ những nơi quá dày đảm bảo mật độ phù hợp để cây lúa sinh trưởng tốt cũng như hạn chế các đối tượng sâu bệnh phát sinh và gây hại. Khi bón phân thúc cần chú ý loại phân và lượng phân bón; tuyệt đối không bón thừa phân đạm tạo điều kiện cho bệnh đạo ôn phát sinh. “Nông dân cần tăng cường thăm đồng, kiểm tra kỹ trên các giống HC9, Thiên Ưu 8, TBR25, Bắc Thơm 7… để kịp thời phát hiện bệnh đạo ôn và phun trừ theo đúng hướng dẫn của Trạm TT&BVTV. Ngoài ra, cần lưu ý các đối tượng như sâu cuốn lá nhỏ, rầy các loại, bọ trĩ, tuyến trùng rễ, bệnh bạc lá vi khuẩn…”, ông Hằng nhấn mạnh.

Chi cục trưởng Chi cục TT&BVTV Bùi Phước Trang cho biết, qua điều tra của chi cục, đến thời điểm này đã có hơn 220 ha diện tích lúa bị nhiễm bệnh đạo ôn với tỉ lệ bệnh phổ biến từ 5 - 10%, nơi cao từ 15 - 20%. Bệnh gây hại nặng trên các giống HC9, Bắc Thơm 7, VN10… Hiện cây lúa đang ở thời kỳ đẻ nhánh. Đây cũng là thời điểm nông dân bón phân thúc cho lúa, cộng với điều kiện thời tiết đêm và sáng sớm có sương mù, nhiệt độ thấp, độ ẩm không khí cao như hiện nay rất thuận lợi cho bệnh gây hại nặng và lây lan trên diện rộng, có nguy cơ gây cháy nhiều vùng nếu việc phòng trừ bệnh không kịp thời và triệt để.

Theo ông Trang, bệnh đạo ôn là bệnh nguy hiểm, gây hại ở tất cả các giai đoạn sinh trưởng và trên các bộ phận của cây lúa như lá, cổ bông, hạt; bệnh có thể làm giảm tới 70% năng suất lúa, thậm chí mất trắng. Tại Quảng Trị, trong vụ đông xuân có cao điểm bệnh từ giữa tháng 2 - đầu tháng 3 gây hại trên lá, thời kỳ cây lúa đẻ nhánh rộ và từ cuối tháng 3 - đầu tháng 5 gây hại trên cổ lá, cổ bông. Nhưng khác với giai đoạn bệnh đạo ôn trên cổ bông, bệnh đạo ôn lá có thể xử lý hiệu quả bằng thuốc BVTV và điều chỉnh kỹ thuật canh tác. Do vậy, ngay khi bệnh đạo ôn mới phát sinh và có khả năng lây lan ra diện rộng, Chi cục TT&BVTV đã tăng cường cán bộ về cơ sở để hướng dẫn nông dân cách phòng trừ.

Cụ thể, nông dân cần kịp thời dặm tỉa và bón phân thúc đẻ nhánh đối với diện tích lúa còn lại. Đối với diện tích lúa gieo dày cần điều tiết mực nước trên đồng ruộng ngập 2/3 cây lúa để hạn chế đẻ nhánh. Làm sạch cỏ dại trên đồng ruộng để hạn chế nguồn bệnh lây lan. Điều chỉnh lượng phân đạm bón đòng phù hợp, tăng lượng phân kali để hạn chế sâu bệnh gây hại. Tăng cường kiểm tra bệnh đạo ôn trên tất cả các giống, kiểm tra kỹ trên các giống nhiễm, trên các chân ruộng gieo dày, bón thừa đạm... để chủ động phun thuốc kịp thời khi bệnh mới phát sinh, tỉ lệ bệnh khoảng 5%. Trên những chân ruộng bị bệnh đạo ôn phải ngừng bón tất cả các loại phân, tăng cao mức nước trong ruộng và khẩn trương phun các loại thuốc phòng trừ bệnh như Beam, Fujione, Ninja, Fillia, Map Famy,... theo liều lượng khuyến cáo; chú ý phải phun ướt đẫm lá, lượng nước thuốc đã pha ít nhất 20 lít/sào; vùng bị nặng phải phun tiếp lần hai sau lần một 5 - 7 ngày. Những ruộng có tỉ lệ bệnh cao cần phun phòng trước khi lúa trổ từ 5 - 7 ngày để hạn chế bệnh đạo ôn cổ bông. Những ruộng đã nhiễm bệnh đạo ôn sau khi phun thuốc, bệnh ngừng phát triển mới được bón phân. Cần chú ý hạn chế lượng phân đạm hoặc dùng phân đạm hạt vàng nhả chậm và tăng cường bón phân kali giúp cho cây có sức đề kháng với bệnh. “Ngoài ra, nông dân cần duy trì diệt chuột bằng các biện pháp thủ công, dùng thuốc hóa học, sinh học… Thường xuyên thăm đồng kiểm tra các đối tượng sâu bệnh khác như rầy nâu và rầy lưng trắng, bệnh lùn sọc đen, nhóm bệnh do vi khuẩn, sâu cuốn lá nhỏ... để có biện pháp quản lý kịp thời nhằm đảm bảo một vụ đông xuân thắng lợi”, ông Trang lưu ý thêm.

baoquangtri.vn